Samen werken: een bron van vreugde én genoeg mogelijkheden tot wrijving. Onuitgesproken verwachtingen of verschillende mate van betrokkenheid leidden vaak tot teleurstelling. We willen zoeken naar garanties en waarborgen dat anderen hun afspraken en beloftes nakomen. Voor dat je het weet verandert samen werken in eindeloze contractonderhandelingen, voordat het daadwerkelijke werk kan beginnen. Zonde, want eigenlijk vindt niemand dat leuk.
Met leveranciers zijn we die contractonderhandelingen wel gewend. Die partijen kennen we niet of hebben we geen middelen om naderhand onze wensen af te dwingen. Binnen organisaties konden we onze zin doordrukken…of “door-escaleren” beter gezegd. “Het probleem” klimt de organisatie in als een aapje om op het juiste niveau af te dwingen dat het gaat zoals wij willen. Diegene die de “beste” aapjes heeft (contacten, overtuigingsvaardigheden of status) heeft de grootste kans van slagen. In “nieuwe, agile” organisaties wil de initiator van verandering die aapjes graag uit de boom houden en de mensen zelf de verantwoordelijkheid en mogelijkheden geven om de samenwerkingsproblemen op te lossen. “Zelforganisatie” wordt dat dan genoemd.
En daar komt commitment om de hoek kijken, want we willen dus van elkaar vooraf commitment voordat we aan het werk beginnen. Echter, valt het mij op dat dit commitment meer als contractonderhandelingen voelen dan écht commitment, omdat het eigenlijk loze beloftes zijn. Wat is het verschil dan?
Emotioneel of je persoonlijk betrokken voelen bij het beoogde doel. Niet omdat je iets te verliezen hebt (of afgerekend kan worden achteraf), maar omdat je samen iets belangrijks te winnen hebt. Alle betrokkenen zijn nodig om die winst te realiseren en allemaal zijn gemotiveerd dat te bereiken.
Emoties zijn alleen binnen veel organisaties iets engs. Die kun je niet rationeel benaderen, controle op uitoefenen of sturen. Het is alleen wel wat nodig is om mensen zich echt te laten committeren. Dat gaat dieper dan een vinkje zetten in de software waarin het werk wordt “gemanaged”. Ik denk dat die verdieping nodig is om mensen écht commitment te laten geven. Daarbij gaat het om authentiek durven zijn, kwetsbaarheid kunnen tonen. Mensen prikken namelijk haarfijn heen wanneer dit gespeeld wordt.
Als we naar menselijke gebruiken kijken, kunnen we volgens mij iets leren als het gaat om emoties en het “organiseren” ervan. Verhalen, rituelen, symbolen en tradities zijn middelen om emoties te organiseren en samen te brengen. Om mensen zich emotioneel te laten verbinden. Dat vraagt óók oprechte emotionele openheid van leiders in een organisatie. Weten zij hun gevoelsleven te laten zien aan de medewerkers? Wat raakt hun aan het gezamenlijke doel? Durven zij dat verhaal te vertellen?
Hoe kan jouw organisatie deze menselijkheid omarmen?